کروماتوگرافی
کروماتوگرافی
کروماتوگرافی یکی از ستونهای بنیادین آنالیز و جداسازی در علوم شیمی و زیستشناسی مدرن است. این تکنیک با تکیه بر تفاوت رفتار فیزیکی و شیمیایی اجزاء یک مخلوط نسبت به دو فاز (فاز ساکن و فاز متحرک) عمل میکند. در فرآیند کروماتوگرافی، اجزاء ترکیب به صورت انتخابی بین این دو فاز توزیع میشوند؛ برخی به فاز ساکن تمایل بیشتری دارند و برخی ترجیح میدهند با فاز متحرک حرکت کنند. همین اختلاف در میل ترکیبات باعث میشود آنها در طول ستون یا محیط کروماتوگرافی با سرعتهای متفاوت حرکت کرده و در نهایت از یکدیگر جدا شوند.
در هستهی کروماتوگرافی، پدیدههایی چون جذب سطحی، تقسیمبندی، تبادل یونی، آبگریزی، تمایل زیستی و حتی برهمکنشهای کیرال نقش کلیدی ایفا میکنند. این تکنیک نهتنها برای شناسایی و کمیسازی ترکیبات بهکار میرود، بلکه در خالصسازی نهایی ، خصوصاً در صنایع دارویی، واکسنسازی، پتروشیمی، تولید آنزیم، بایوتکنولوژی و نانوفناوری نیز جایگاه برجستهای دارد،
از نقطهنظر طراحی، کروماتوگرافی ممکن است به صورت ستونی، کاغذی، لایه نازک یا مویرگی پیادهسازی شود، اما شکل ستونی آن پیشرفتهترین و دقیقترین شکل اجرا است. در این روش، ستونهایی از جنس سیلیکا، پلیمر یا حتی مواد تکتبلور یافته با خواص سطحی خاص بهعنوان فاز ساکن استفاده میشود. اجزاء مخلوط با عبور از این ستون، بر اساس خواص خود (مانند قطبیت، بار، هیدروفوبیسیته یا ظرفیت اتصال اختصاصی) با سرعت متفاوت حرکت کرده و از یکدیگر جدا میشوند.
کروماتوگرافی همچنین قابلیت ترکیب با آشکارسازهای پیچیده مانند طیفسنج جرمی (MS)، آشکارساز UV-VIS، فلورسانس، یا حتی رزونانس مغناطیسی هسته (NMR) را دارد که این ترکیبها، پتانسیل تکنیک را برای شناسایی دقیق ترکیبات نادر یا ساختارهای پیچیده به شدت افزایش میدهد. برای مثال، LC-MS امروزه یکی از پرکاربردترین ابزارها در کشف دارو و مطالعات متابولومیک محسوب میشود.
از سوی دیگر، پیشرفتهایی مانند کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) یا نسخهی فوقکارای آن (UPLC) سبب شدهاند که بتوان فرآیند جداسازی را با دقت، تکرارپذیری، سرعت و وضوح بسیار بالا انجام داد، حتی در دماها و فشارهای کنترلشده. این تکنیکها در شناسایی ناخالصیهای بسیار کممقدار، تعیین نیمعمر ترکیبات ناپایدار، یا بررسی کینتیکهای زیستی نقش بیبدیلی ایفا میکنند.
یکی از ویژگیهای خارقالعادهی کروماتوگرافی، انعطافپذیری آن است. بسته به انتخاب فاز ساکن و متحرک، میتوان تقریباً هر نوع ترکیب شیمیایی را ــ از یونهای معدنی گرفته تا پروتئینهای پیچیده ــ جداسازی و شناسایی کرد. ستونهای تخصصی برای ترکیبات کیرال، آنالیز پلیمرهای با وزن مولکولی بالا، بررسی ترکیبات با ویژگیهای فرار یا غیرفرار، همگی توسعه یافتهاند و در دسترس مراکز تحقیقاتی، داروسازی و کنترل کیفیت قرار دارند.
در داروسازی، کروماتوگرافی برای کنترل خلوص ماده مؤثره (API)، بررسی پایداری دارو در شرایط مختلف، شناسایی محصولات تخریب، تحلیل ناخالصیها، و بررسی پروفایل انحلال بهکار میرود. در صنایع واکسنسازی و زیستدارو، جداسازی پروتئینها، آنتیبادیها، ویروسها و نانوذرات از طریق کروماتوگرافی تمایلی، تبادل یونی یا غربال مولکولی صورت میگیرد.
حتی در حوزههای دیگر صنعتی مانند پتروشیمی، صنایع غذایی، کنترل آلایندهها و کیفیت هوا، کروماتوگرافی نقش پررنگی دارد، برای مثال، آنالیز ترکیبات آلی فرار (VOCs) در نمونههای هوا با GC-MS انجام میشود، یا در صنایع غذایی، بررسی افزودنیها، نگهدارندهها، شیرینکنندهها و آلایندههای بالقوه با HPLC یا LC-MS/MS صورت میگیرد.
همچنین در زیستفناوری مدرن، کروماتوگرافی یکی از مراحل اصلی فرآیندهای Downstream Processing است، جایی که خالصسازی محصول نهایی (مثلاً آنتیبادی مونوکلونال یا واکسن نوترکیب) در مقیاس صنعتی و با استانداردهای دارویی انجام میشود.
جایگاه کروماتوگرافی به عنوان یک تکنولوژی کلیدی در دنیا بهگونهای تثبیت شده که تقریباً هیچ خط تولید دارویی، زیستفناورانه یا شیمیایی مدرنی بدون بهرهگیری از آن قابل تصور نیست. درواقع، کروماتوگرافی زبان مشترک بین محققان شیمی، زیستشناسی، داروسازی، نانوفناوری و صنایع فرایندی است؛ زبانی که دادههای دقیق، معتبر و با قدرت تفکیک بالا را به بیان علمی تبدیل میکند.
انواع کروماتوگرافی
کروماتوگرافی بر اساس حالت فاز متحرک:
کروماتوگرافی گازی (GC – Gas Chromatography)
مناسب ترکیبات فرّار
کاربرد در صنایع نفت، داروسازی، محیطزیست
کروماتوگرافی مایع (LC – Liquid Chromatography)
برای ترکیبات غیر فرّار و زیستی
پایه بسیاری از تکنیکهای تخصصی مانند HPLC و UPL
کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC)
جداسازی داروها، ترکیبات پیچیده، پپتیدها
دقت بالا، کنترل فشار و دما، حساسیت زیاد
کروماتوگرافی فوقکارا (UPLC)
سرعت و دقت بیشتر از HPLC
نیاز به ستونهای با ذرات کوچکتر
کروماتوگرافی مایع-کروماتوگرافی جرمی (LC-MS)
جداسازی همراه با شناسایی ساختار
کاربرد در فارماکولوژی، پروتئومیکس، متابولومیکس
بر اساس نوع فاز ساکن یا مکانیسم جداسازی:
کروماتوگرافی جذب سطحی (Adsorption Chromatography)
کروماتوگرافی بر اساس حالت فاز ساکن
سیلیکا، آلومینا
کروماتوگرافی بر اساس تمایل جذب اجزاء به فاز ساکن
کروماتوگرافی فاز نرمال (Normal Phase – NP)
فاز ساکن قطبی، فاز متحرک ناقطبی
برای جداسازی ایزومرها و ترکیبات قطبی
کروماتوگرافی فاز معکوس (Reversed Phase – RP)
فاز ساکن ناقطبی (C18)، فاز متحرک قطبی
مناسب ترکیبات زیستی، دارویی، و پپتیدی
کروماتوگرافی تبادل یونی (Ion Exchange Chromatography)
جداسازی پروتئینها، DNA، مواد یونی
کروماتوگرافی بر اساس بار الکتریکی
کروماتوگرافی غربال مولکولی (Size Exclusion / Gel Filtration)
جداسازی بر اساس اندازه
کاربرد در خالصسازی پروتئینها، پلیمرها، آنتیبادیها
کروماتوگرافی تمایلی (Affinity Chromatography)
بر اساس اتصال اختصاصی زیستی (مثل آنتیژن/آنتیبادی)
بسیار انتخابگر و اختصاصی
کروماتوگرافی جفت یونی (Ion Pair Chromatography)
مخصوص ترکیبات یونی کوچک
در RP-HPLC برای افزایش نگهداشت
کروماتوگرافی تقسیمبندی (Partition Chromatography)
فاز ساکن و متحرک هر دو مایع
کروماتوگرافی بر اساس حالت انحلالپذیری نسبی
کروماتوگرافی آبگریز (Hydrophobic Interaction Chromatography – HIC)
برای جداسازی پروتئینهای با نواحی هیدروفوب
استفاده در فرآیندهای زیستفناوری
کروماتوگرافی کروماژنیک (Chiral Chromatography)
برای جداسازی ایزومرهای نوری
کاربرد در تولید داروهای انانتیوپیو
کروماتوگرافی بر اساس حالت ساختار اجرایی
کروماتوگرافی کاغذی (Paper Chromatography)
ارزان و ساده
برای جداسازی آمینواسیدها و قندها در آموزش و تستهای سریع
کروماتوگرافی لایه نازک (TLC)
بررسی کیفی، آنالیز سریع
استفاده گسترده در دانشگاهها و صنایع کوچک
کروماتوگرافی مویینهای (Capillary Electrophoresis)
جداسازی بر اساس بار و اندازه در میدان الکتریکی
ترکیب با MS برای آنالیز دقیق
تکنیکهای ترکیبی و پیشرفته
کروماتوگرافی دو بعدی (2D Chromatography)
ترکیب دو تکنیک (مثلاً SEC + RP)
برای جداسازی مخلوطهای بسیار پیچیده
کروماتوگرافی فلش (Flash Chromatography)
سرعت بالا، معمولاً در تحقیقات سنتز آلی
جداسازی ترکیبات سنتزی در مقیاس آزمایشگاهی
کروماتوگرافی گازی-جرمی (GC-MS)
تجزیه و تحلیل ترکیبات آلی فرار با دقت ساختاری
استفاده در جرمشناسی، آنالیز باقیماندهها، عطرسازی
4 SFC – کروماتوگرافی با سیال فوق بحرانی
جداسازی با CO₂ به عنوان فاز متحرک
محیطزیستدوست و مناسب برای جداسازی چیرهال
شرکتهای پیشرو تولیدکننده تجهیزات و فازهای کروماتوگرافی
Merck Millipore (آلمان) – پیشرو در فازهای ساکن HPLC، رزینهای تبادل یونی و ستونهای RP
Sigma-Aldrich (آلمان-آمریکا) – تولید انواع فازهای آماده، رزینهای تمایلی و استانداردهای مرجع
Thermo Fisher / Dionex (آمریکا) – پیشتاز در تجهیزات HPLC و GC
Waters (آمریکا) – توسعهدهنده سیستمهای UPLC، کروماتوگرافی زیستی و SEC پیشرفته
Agilent (آمریکا) – تجهیزات GC، HPLC، ستونهای تخصصی و طیفسنجی
Bio-Rad (آمریکا) – تخصصی در ستونهای زیستی، تبادل یونی و SEC
YMC (ژاپن) – فازهای تخصصی پروتئینمحور و پلیمرها
خدمات شرکت ندا شیمی در حوزه کروماتوگرافی
خرید ماده شیمیایی و ازمایشگاهی
بازرگانی ندای شیمی ایرانیان به عنوان یکی از تأمینکنندگان تخصصی تجهیزات و مواد کروماتوگرافی، امکان تأمین موارد زیر را برای آزمایشگاهها، شرکتهای داروسازی، مراکز واکسنسازی، پتروشیمیها و پژوهشکدههای و ازمایشگاههای مرجع سراسر کشور فراهم کرده است:
- تأمین تجهیزات کروماتوگرافی HPLC، GC از برندهای برتر
- ستونهای RP, NP, IEC, SEC
- مواد شوینده، بافرهای کروماتوگرافی، استانداردهای مرجع
دفتر مرکزی فروش تهران : 44045418 021 (زمان اداری)
واتساپ و تلگرام : 09394453175 ( استعلام فوری و آنلاین در زمان های اداری و غیر اداری)
واتساپ و تلگرام : 09932428781 ( استعلام فوری و آنلاین در زمان های اداری و غیر اداری)
کروماتوگرافی چیست؟
کروماتوگرافی روشی برای جداسازی اجزای مخلوط در یک لوله یا شبکه و سیستمی متشکل از یک فاز ثابت و یک فاز متحرک است که برای جداسازی کروماتوگرافی لازم می باشند.
فاز ثابت (مایع یا جامد) اجزای درون لوله یا شبکه جداسازی را تشکیل میدهد و فاز متحرک (مایع یا گاز) مربوط به مادهای است که میخواهد مورد تجزیه و تخلیص قرار بگیرد،ترکیباتی که تمایل بیشتری به فاز ثابت دارند، کندتر حرکت می کنند،فرایند جداسازی کروماتوگرافی بر پایه سرعت حرکت اجزای تشکیل دهنده مخلوط در سیستم کروماتوگرافی (ستون، صفحه و غیره) است.
کروماتوگرافی ممکن است با توجه به هدف، جزئیات فنی، وضعیت فاز متحرک یا سایر پارامترها طبقه بندی شود،هدف از روش کروماتوگرافی می تواند مقدماتی یا تحلیلی باشد. کروماتوگرافی مقدماتی، برای جدا کردن اجزای یک مخلوط برای استفاده بعدی مورد استفاده قرار می گیرد و بنابراین نوعی خالص سازی است (مثلاً برای استفاده در آماده سازی دارویی).
کروماتوگرافی تحلیلی :
کروماتوگرافی تحلیلی، برای شناسایی حضور (آنالیز کیفی) و مقدار (تجزیه و تحلیل کمی) برخی از اجزای موجود در مخلوط است.
تغییر در خواص فازهای ثابت و متحرک امکان استفاده از طیف بسیار وسیعی از سیستم های کروماتوگرافی از لحاظ فنی را فراهم می کند. بنابراین، فاز ثابت ممکن است مایع یا جامد، یک ورقه کاغذ (کروماتوگرافی کاغذی) یا یک لایه نازک از مواد متخلخل روی سطح صفحه فلزی یا شیشه ای (کروماتوگرافی با لایه نازک، TLC)، یک لوله پرشده از گرانول ها (کروماتوگرافی ستونی)، یک لایه در یک لوله مویرگی (کروماتوگرافی مویرگی) یا موارد دیگر باشد.
فاز متحرک می تواند مایع (کروماتوگرافی مایع، LC)، گاز (کروماتوگرافی گازی، GC) یا مایع فوق بحرانی (کروماتوگرافی سیال فوق بحرانی، SFC) باشد.
تشخیص ترکیبات بعد از جداسازی کروماتوگرافی بصورت بصری یا با استفاده از دستگاه مخصوص انجام می شود.
Chromatography
انواع کروماتوگرافی:
كروماتوگرافي مايع – جامد
- كروماتوگرافي جذب سطحي
- كروماتوگرافي لايه نازك
- كروماتوگرافي تبادل يوني
- كروماتوگرافي ژلي
- كروماتوگرافي كاغذي
كروماتوگرافي مايع – مايع
- کروماتوگرافی تقسیمی
كروماتوگرافي گاز – مايع
- كروماتوگرافي ستون مويين
كروماتوگرافي گاز – جامد
Chromatography
خرید تجهیزات آزمایشگاه
شرکت بازرگانی ندا شیمی در زمینه مشاوره، خرید و فروش تجهیزات آزمایشگاهی ،آنالیز و تفسیر شیمی، خدمات تحقیقاتی و بیولوژی و اجرا و راه اندازی آزمایشگاه، تامین ماده و واردات و فروش کلیه مواد شیمیایی و آزمایشگاهی از برندهای شرکت سیگما،شرکت مرک آلمان ، درحال فعالیت و خدمت به دانشجویان ، پژوهشگران و داروسازان و تولید کننده ها می باشد.
راه اندازی آزمایشگاه :
دفتر مرکزی فروش تهران : 44045418 021 (زمان اداری)
واتساپ و تلگرام : 09394453175 ( استعلام فوری و آنلاین در زمان های اداری و غیر اداری)
واتساپ و تلگرام : 09932428781 ( استعلام فوری و آنلاین در زمان های اداری و غیر اداری)